Architektura parametryczna – Historia
- Blog
- Architektura parametryczna - Historia
Architektura parametryczna Luigi Morettiego
Terminu ‘architektura parametryczna’ (z wł. Architettura Parametrica) po raz pierwszy użył włoski architekt Luigi Moretti. W latach 1940 - 1942, na długo zanim komputery na dobre zagościły w pracowniach architektonicznych i konstruktorskich, Moretti badał związki między projektowaniem architektonicznym a matematycznymi równaniami parametrycznymi. Dopiero w roku 1960, z okazji XII Triennale w Milanie, Moretti zaprezentował modele stadionów piłkarskich, których formy były wygenerowane przez komputer na podstawie równań parametrycznych. Równania te określały wartościami liczbowymi jakość widoczności pola gry przez widzów na podstawie ich lokalizacji w przestrzeni. Dzięki sparametryzowanemu opisowi jakości widoczności względem formy trybun komputer był w stanie natychmiastowo wyliczyć a Moretti ocenić ich jakość, tak aby zaprezentować najlepsze warianty projektowe. Parametryzacja oraz możliwości obliczeniowe komputerów w tym wypadku pozwoliły na szybką natychmiastową ocenę wielu rozwiązań projektowych.
Form-finding u Gaudiego
Za jednego z pionierów architektury parametrycznej uważany jest również kataloński architekt Antoni Gaudi. Oprócz architektury Gaudi jako inżynier kształtujący konstrukcje swoich budowli, opracowywał i wykorzystywał pionierskie metody projektowe, które dziś nazwalibyśmy technikami form-findingu oraz biomimetyką, czyli naśladowaniem biologii lub natury w celu rozwiązania problemów inżynieryjnych. Nowozelandzki architekt i profesor Mark Burry, badacz prac Gaudiego, kierownik prac rekonstrukcyjnych nad zniszczonymi w pożarze z 1936 roku modelami oraz dokumentacją projektową bazyliki Sagrada Familia, oraz kontynuator prac nad ukończeniem dzieła życia Gaudiego, w wielu swoich publikacjach podkreśla wspólny mianownik między technikami projektowymi stosowanymi przez żyjącego i tworzącego na przełomie XIX i XX wieku architekta ze współczesnym paradygmatem projektowania parametrycznego. Ocenia on, że formy zaprojektowane przez Gaudiego są zasadniczo parametryczne. Choć Gaudi nie miał dostępu do komputerowych narzędzi wspomagających projektowanie, to jako wizjoner mógł być w stanie przewidzieć powstanie takich narzędzi, obecnie będących niezbędnym elementem koniecznym dla ukończenia jego dzieła.
Równania parametryczne i splajny - Francesco Borromini
Przykłady kształtowania architektury zgodnie ze współczesnym paradygmatem projektowania parametrycznego możemy znaleźć również w epoce barku, w architekturze Francesco Borrominiego. Tak jak w przypadku Gaudiego, tak i w przypadku Borrominiego mamy do czynienia z geniuszem, pionierem i wizjonerem, a także z bezpowrotnie utraconymi źródłami, notatkami oraz dokumentacjami projektowymi. Niestety w tym wypadku tym wypadku źródła zostały zniszczone z woli ich autora, owładniętego obsesją utajenia własnych pomysłów i idei, które z pewnością o lata wyprzedzały swoją epokę.Alternatywna hipoteza dotyczy zastosowania przez Borrominiego krzywych typu splajn, znanych już w tym czasie przez przemysł szkutniczy i stoczniowy. Metoda ta w równym stopniu cechuje się paradygmatem projektowania parametrycznego i techniką form-findingu, ponieważ przy pomocy niewielkiej ilości danych takich jak długość oraz punkty oparcia elastycznej listwy nazwanej splajnem pozwala na dokładne odwzorowywanie swobodnie zakrzywionych kształtów oraz przenoszenia ich pomiędzy skalą projektową a skalą budynku.Obie te hipotezy przedstawiałem podczas sympozjum Historycznych Struktur Przestrzennych na konferencji Międzynarodowego Stowarzyszenia Struktur Powłokowych i Przestrzennych (IASS) w 2018 roku w Bostonie, a także opisałem w artykule Elasticas in shaping architectural form – a hypothesis about Borromini’s approach.
W kolejnych wpisach blogowych przedstawię współczesne spojrzenie na ‘architekturę parametryczną’, a także inne aspekty, które są związane z tą dynamicznie rozwijającą się dziedziną projektowania architektonicznego.
Zapraszam do umawiania się na termin szkoleniaTelefon: +48 604 412 816E-mail: superarchitektura@gmail.com